talentcoach

Je kent het ongetwijfeld. Dat continue gevoel dat je nog iets anders moet doen voordat je aan iets begint dat je echt graag wilt doen. Ik moet dat ene verslag nog even maken of dat ene mailtje nog even beantwoorden, want anders? Dan gebeurt er een ramp. Deze rampveroorzaker is jouw Chimp! Een irritant stemmetje in je hoofd die zich continu opgejaagd en bedreigd voelt en er voor zorgt dat je nooit gaat doen wat je echt graag wilt.

Om het principe van de Chimp met je te kunnen delen, neem ik je even mee in een stukje eigen ervaring. Dit irritante stemmetje in mijn hoofd hield me namelijk jaren op de been, zorgde dat ik goed was in de dingen die ik deed en bracht me tegelijkertijd uit balans. ’s Avonds toch nog even mijn mail openen of de telefoon opnemen, waardoor ik nooit echt aandacht had voor mijn leven thuis. Ik was fysiek wel thuis aanwezig, mentaal was ik op het werk. Want als ik de telefoon niet opnam, kon het wel eens zijn dat ik iets ‘heel belangrijks’ had gemist en alles daardoor in de soep zou lopen. Deze Chimp dreef me tot waanzin en mijn lichaam besloot uiteindelijk om het over te nemen. Het wilde niet meer, ik was op en kwam daardoor maandenlang definitief thuis te zitten. De ramp was bereikt en mijn Chimp was meer in paniek dan ooit tevoren. Ik besloot daarom mijn Chimp te ontmoeten en te omarmen.

Wie is de Chimp?
Het boek ‘Nooit meer te druk’ van Tony Crabbe heeft me inzicht gegeven in de theorie van de Chimp. Hij refereert hierin naar Steve Peters, een psychiater die een model van emoties ontwikkelde waarin twee hersensystemen centraal staan. Aan de ene kant het frontale systeem (De Mens) en aan de andere kant limbische systeem (De Chimp). De Mens is rationeel en maakt de keuzes die voor jou het beste zijn. De Chimp is de emotie die De Mens continu aan het twijfelen maakt en vaak de ‘juiste’ keuzes in de weg staan. De Chimp ziet overal rampen en is vijf keer zo sterk als De Mens. Een onrustige Chimp zorgt voor veel drukdoenerij als bewijs voor betrokkenheid, jaagt jouw angsten aan en geeft je vaak het gevoel dat je tekortschiet in de dingen die je doet. De Mens staat echter machteloos zolang de Chimp onrustig is.

Laat de onrust plaats maken voor aandacht
De Chimp geeft je een veilige garantie in tijden van crisis. Hij zorgt ervoor dat je alle worstcasescenario’s voor bent en geeft je het gevoel dat je goed bezig bent. Vermoeid plof je op de bank met een glas wijn en een aflevering op Netflix als beloning. De Chimp is tevreden, terwijl De Mens eigenlijk om aandacht schreeuwt en weet dat dit overduidelijk niet de beste oplossing is. De Mens heeft namelijk meer ruimte nodig om de ‘juiste’ keuzes te kunnen maken. Het is aan jou om de Chimp te kalmeren en De Mens de volledige aandacht te geven.

Hoe doe je dat?
1. Ontdek wanneer jouw Chimp de leiding neemt
Een belangrijke stap in het ontmoeten van je Chimp is weten wanneer hij de leiding neemt. Jouw Chimp verandert namelijk niet, maar jij kunt wel de verantwoordelijkheid nemen om hem te beheersen.

“Stel: je hebt op maandagavond je vaste sportavond. Van sporten krijg je energie en het geeft je een fijn gevoel. De standaard maandagochtend-vergadering loopt echter uit, je krijgt veel onverwachte telefoontjes, je collega vraagt je bij te springen en dan blijkt ook nog eens dat je aanwezig moet zijn bij een onverwachte meeting. Aan het einde van de dag is je mailbox volgelopen met 126 nieuwe e-mails. Alle redenen voor paniek, stress en angst! De vraag is nu: waarom ontstaan deze emoties bij het zien van 126 nieuwe e-mailberichten? Simpel, de Chimp laat jou namelijk geloven dat er een ramp ontstaat als je daar niet nu direct actie op onderneemt. Je gaat daarom als een bezetene aan de slag om alle mails weg te werken en voorkomt daarmee ‘de enorme ramp’. Chimp is super tevreden, goed gedaan, pluimpje omhoog.”

2. Kies voor de juiste strategie
Helaas is er door alle drukdoenerij geen tijd meer voor de sportschool. Hiermee doe je direct afstand van je gekozen strategie, namelijk je ratio. Je weet dat sporten goed voor je is en je energie geeft. Energie die je nodig hebt om je mails goed te beantwoorden.

3. Neem afstand van de situatie en geef De Mens ruimte
Wanneer je weet dat de Chimp acteert en jouw ratio overneemt, neem dan direct afstand van de situatie. Een korte pauze! Laat je niet verleiden om toch door te gaan, maar erken dat de Chimp jouw gekozen strategie in de weg zit. Geef De Mens ruimte om te praten en beoordeel wat deze ‘juiste’ keuze jou oplevert. Bedenk dat het ongelezen laten van je mails minder schade aanricht dan het loslaten van je gekozen strategie.

In het boek van Tony Crabbe vind je nog meer tips om de Chimp te kalmeren. In mijn geval heb ik de Chimp veel te veel pinda’s gevoerd en voorrang gegeven, waardoor De Mens geen ruimte en energie meer had om na te denken. System totally down! Door te veel te luisteren naar mijn Chimp, gaf ik hem uiteindelijk nog veel meer redenen tot paniek en werd zijn échte ramp werkelijkheid. Inmiddels kan ik hem omarmen en weet ik wie hij is. Hij maakt me alert, wil veiligheid en maakt me goed in mijn werk. Ik bepaal alleen nu zelf wanneer ik naar hem luister en hij een pinda krijgt. Weet jij wanneer jouw Chimp de leiding neemt en op welke momenten je hem pinda’s voert?