Oei, wat vond ik ze altijd irritant. Meiden in de klas die net zo wilden zijn als jij en dus ook dezelfde spullen kochten. “Oh, welke parfum heb jij op?” Waarna uiteraard deze parfum gekocht werd en je jezelf dus dubbel rook. Lekker joh! Uiteraard was dit nog in de leeftijd dat we onze identiteit vorm probeerden te geven. En ja, ook ik heb me hier vreselijk schuldig aan gemaakt. Nu, 15 jaren later, zou je zeggen dat deze persoonlijkheidscrisis wel verleden tijd is. Of toch niet? Nee, ook nu zijn er nog veel na-apers. Wat kunnen we van ze leren?
Beter goed gejat, dan slecht bedacht. Het is makkelijker om te doen wat een ander al heeft gedaan, dan zelf het brein te laten kraken. Dit imitatiegedrag is menselijk. Door van jongs af aan veel te imiteren, denk aan je idolen van vroeger of je ouders, blijven we nieuw gedrag aanleren. Ons brein heeft hier zelfs speciale neuronen voor: spiegelneuronen. Wanneer je iemand iets ziet doen, krijgen je hersenen een seintje, waardoor je in gedachte dezelfde handeling uitvoert. Gapen bijvoorbeeld, super aanstekelijk ?. Je zou dus eigenlijk kunnen zeggen dat we allemaal na-apers zijn.
Als het jou gelukkig maakt…
Als jong meisje was ik altijd nieuwsgierig, soms een beetje vreemd en met name zelfbepalend. In groep drie was ik bijvoorbeeld fan van Sheryl Crow en tijdens de jaarlijkse playbackshow in het dorp deed ik haar videoclip ‘If it makes you happy’ na. Met een tijgerband om mijn hoofd en hoge laarzen voelde ik me als meisje van zes jaar heel wat. Uiteraard had ik geen idee wat het zinnetje betekende. Nu, 23 jaren later, snijdt deze zin hout. Ik voel me vaak een vreemde eend en laat mijn keuzes niet meer bepalen door een ander. Als het mij gelukkig maakt, doe ik het en ik zie wel wat er van terecht komt. Waar ik me vroeger veelal druk maakte of ik er wel bij hoorde en mijn best deed om toch enigszins met de massa mee te doen, merk ik nu vooral dat het volgen van mijn eigen kop een hoop voordelen heeft. Ik zie het compleet na-apen van een ander dus meer als een gebrek aan vrijheid en creativiteit. Dit zegt overigens niet dat ik me niet druk maak over wat een ander over me denkt. Die irritante kronkel heb ik namelijk nog altijd wel, alleen hecht ik nu meer waarde aan mijn eigen oordeel (en ja, de mening van mijn wederhelft ?) als ik een moeilijke keuze moet maken.
Van irritatie naar inspiratie
We zijn dus allemaal gevoelig voor invloeden van buitenaf en ik laat me zeker vaak inspireren door ideeën van een ander. De kunst is dan om dit mee te nemen in je eigen creativiteit en je eigen draai eraan te geven. Ik haal bijvoorbeeld veel inspiratie uit boeken, docu’s, lezingen, workshops en regelmatig spreek ik af met onbekende mensen die toffe dingen doen. Dat zegt niet dat ik hetzelfde ga doen als wat zij doen, maar ze inspireren me vaak om anders tegen mijn eigen plannen aan te kijken. In dit kader probeer ik ook de irritatie over na-apers te bekijken. Blijkbaar doe je toffe dingen als iemand je na-aapt. Dat zie ik inmiddels als een compliment en het houdt me ook scherp om zelf weer nieuwe dingen te verzinnen. Het verschil is alleen dat wanneer je iemand kopieert, je jezelf niet onderscheidt, maar wie zegt dat dat altijd moet? If it makes you happy….ga ervoor!